Sáng 24/3, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 60 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp mặt đội ngũ trí thức (18/5/1963–18/5/2023) và 40 năm ngày thành lập VUSTA (26/3/1983–26/3/2023).
Bác Hồ tại Đại hội thành lập Hội Phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt Nam ngày 18/5/1963
Tham dự sự kiện trọng đại này có Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Ủy ban MTTQ Việt Nam: Ủy viên Bộ Chính trị, Phó chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang; Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Bí thư Trung ương Đảng, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Lê Minh Hưng; Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên. Cùng dự, có nhiều đại diện các Ban, Bộ, Ngành, cơ quan Trung ương, địa phương, các tổ chức KH-CN và những trí thức KH-CN tiêu biểu của VUSTA qua nhiều thời kỳ.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Lễ kỷ niệm
Trình bày diễn văn tại lễ kỷ niệm, TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch VUSTA cho biết, trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, cha ông ta luôn quý trọng hiền tài và đội ngũ trí thức, coi hiền tài là nguyên khí quốc gia. Nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu. Ngay từ khi mới thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã nói: “Nước nhà cần phải kiến thiết, kiến thiết cần phải có nhân tài”.
Cách đây 60 năm, ngày 18/5/1963, tại Đại hội đại biểu lần thứ nhất của Hội Phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt Nam, tiền thân của VUSTA ngày nay, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gặp gỡ, nói chuyện và giao nhiệm vụ cho đội ngũ trí thức. Thấm nhuần lời dạy của Bác kính yêu: là một bộ phận trong lực lượng cách mạng, trí thức có nhiệm vụ thi đua phụng sự Tổ quốc, phụng sự Nhân dân, đội ngũ trí thức KH-CN Việt Nam luôn mang trên mình nhiệt huyết cách mạng, khát vọng vươn lên, đưa KH-CN trở thành động lực, là quốc sách hàng đầu để phát triển đất nước; đội ngũ trí thức KH-CN nước ta đã ra sức, phát huy tinh thần yêu nước, một lòng theo Đảng, cùng giai cấp công nhân, nông dân và Nhân dân cả nước đóng góp trí tuệ, sức lực xây dựng đất nước.
Ngày 26/3/1983, VUSTA được thành lập và Thiếu tướng, Anh hùng Lao động, GSVS Trần Đại Nghĩa được bầu làm Chủ tịch. Từ đó đến nay, VUSTA ngày càng khẳng định vị trí, vai trò quan trọng, là hạt nhân tập hợp, đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức KH-CN Việt Nam trong nước và nước ngoài. Góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển tiềm lực KH-CN quốc gia, phát triển kinh tế-xã hội, ổn định tư tưởng chính trị, giữ vững quốc phòng, an ninh của đất nước, được Đảng, Nhà nước và Nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.
VUSTA đã tập hợp được đông đảo đội ngũ trí thức KH-CN trong và ngoài nước. Đến nay, VUSTA đã tập hợp được trên 2,2 triệu trí thức trong số 3,7 triệu hội viên, chiếm 32,5% đội ngũ trí thức cả nước; với 156 hội thành viên gồm 63 liên hiệp hội địa phương và 93 hội ngành toàn quốc. VUSTA cũng đã thành lập gần 600 tổ chức KH-CN trực thuộc, Quỹ Hỗ trợ sáng tạo kỹ thuật Vifotec, Nhà xuất bản Tri thức và Báo Tri thức và Cuộc sống. Công tác tư vấn, phản biện và giám định xã hội là nội dung cơ bản của hoạt động VUSTA, là kênh quan trọng của Đảng, Nhà nước, Quốc hội trong việc lấy ý kiến để quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia, dân tộc.
Trong suốt 40 năm qua, với 8 kỳ Đại hội, VUSTA đã có những bước phát triển lớn mạnh, ngày càng thực hiện tốt vai trò, chức năng tập hợp, đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức KH-CN người Việt Nam ở trong và ngoài nước, góp phần phát triển kinh tế-xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước.
Những suốt chặng đường 40 năm qua, đặc biệt là từ sau khi Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 42-CT/W ngày 16/4/2010 về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của VUSTA trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, trong đó đã khẳng định “Liên hiệp Hội Việt Nam (LHHVN) là một tổ chức chính trị-xã hội, có hệ thống từ Trung ương đến các tỉnh, thành phố trực thuộc TƯ, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo. Phát triển LHHVN là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và của đội ngũ trí thức KH-CN”, Liên hiệp Hội Việt Nam đã và đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, tiếp tục khẳng định được vai trò, vị thế tổ chức chính trị-xã hội của đội ngũ trí thức KH-CN Việt Nam.
Hệ thống LHHVN có Đảng đoàn LHHVN đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Ban Bí thư TƯ Đảng, 53 đảng đoàn LHH địa phương đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của các Tỉnh ủy, Thành ủy trực thuộc TƯ, 1 Đảng đoàn Hội ngành toàn quốc. Đảng bộ LHHVN có 58 chi bộ trực thuộc với hơn 800 đảng viên; phần lớn các LHH địa phương đều có các tổ chức đảng trực thuộc cấp ủy địa phương. Công đoàn LHHVN trực thuộc Công đoàn Viên chức Việt Nam có 17 tổ chức công đoàn trực thuộc với trên 1.000 công đoàn viên. Đoàn Thanh niên LHHVN trực thuộc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Khối các cơ quan Trung ương có 11 chi đoàn trực thuộc.
Cả một chặng đường 40 năm xây dựng và phát triển, cùng với chiều dài lịch sử của đất nước, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam đã có nhiều cống hiến trong các hoạt động phát huy sức mạnh của liên minh công - nông - trí, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Các hoạt động của LHHVN trải dài trên các lĩnh vực như: phổ biến kiến thức, nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế, tôn vinh trí thức, tổ chức các giải thưởng sáng tạo khoa học và kỹ thuật, tư vấn, phản biện và giám định xã hội… Đơn cử như hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội: Từ khi thành lập đến nay, LHHVN tập hợp được đông đảo chuyên gia, trí thức ở nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau và đã thực hiện hàng nghìn nhiệm vụ tư vấn, phản biện, góp ý khách quan, thẳng thắn và kịp thời nhiều vấn đề quan trọng liên quan đến chủ trương, chính sách, các dự thảo văn kiện quan trọng của Đảng và Nhà nước, nhiều dự án đầu tư trọng điểm có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế-xã hội. Các nhiệm vụ tập trung vào góp ý các dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng các cấp, chiến lược phát triển kinh tế-xã hội, KH-CN, giáo dục và đào tạo, bảo vệ môi trường, y tế; các dự thảo luật quan trọng; các dự án đầu tư trọng điểm; các vấn đề nóng cần sự vào cuộc của trí thức KH-CN từ trung ương đến địa phương.
Nổi bật có thể kể đến như góp ý Báo cáo chính trị trình các Đại hội của Đảng; góp ý dự thảo Hiến pháp năm 2013; Dự án Bauxit Tây Nguyên, góp ý xây dựng sân bay Long Thành, Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc–Nam, Dự án mỏ sắt Thạch Khê, Hà Tĩnh, Góp ý Quy hoạch mạng lưới đường sắt, đường bộ và cảng hàng không, sân bay thời kỳ 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050.
Có thể nói, hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của LHH ở Trung ương, địa phương và các hội ngành thành viên đã đóng góp tích cực vào việc xây dựng đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật. Đồng thời góp phần thực hiện có hiệu quả các dự án phát triển kinh tế-xã hội. Hoạt động này đã và đang trở thành một kênh thông tin đáng tin cậy giúp Đảng và Nhà nước khi xem xét quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.
Thấm nhuần lời dạy của Bác “Là một bộ phận trong lực lượng cách mạng, trí thức có nhiệm vụ thi đua phụng sự Tổ quốc, phụng sự Nhân dân”, đội ngũ trí thức KHCN Việt Nam luôn mang trên mình nhiệt huyết cách mạng, khát vọng vươn lên, đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực, là quốc sách hàng đầu để phát triển đất nước…
Lễ kỷ niệm 60 năm Bác Hồ gặp mặt trí thức và 40 năm ngày thành lập LHHVN có ý nghĩa rất lớn của đội ngũ trí thức trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; thể hiện sự quan tâm, coi trọng, ghi nhận của Đảng, Nhà nước đối với trí thức khoa học và công nghệ có nhiều đóng góp trong sự nghiệp phát triển đất nước; đồng thời góp phần nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và toàn xã hội về vị trí, vai trò của đội ngũ trí thức và của Liên hiệp Hội Việt Nam.
Lễ kỷ niệm 40 năm ngày thành lập LHHVN (26/3/1983-26/3/2023) được LHHVN long trọng tổ chức vào 8h30 ngày 24/3/2023, tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, 11 Lê Hồng Phong, Ba Đình, Hà Nội, với sự tham dự của khoảng 500 đại biểu gồm các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại diện lãnh đạo các cơ quan của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các Ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương, Lãnh đạo các tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương, các Viện nghiên cứu, trường đại học, tập đoàn doanh nghiệp KH&CN, đại diện lãnh đạo 93 Hội ngành toàn quốc và 63 Liên hiệp hội tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thuộc hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam và các cơ quan, đơn vị có liên quan.
Danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng đạt được của LHH trong 40 năm qua
Trong quá trình hoạt động gần 40 năm qua, Liên hiệp Hội Việt Nam đã vinh dự được nhận những khen thưởng cao quý của Đảng, Nhà nước và các cơ quan:
- Huân chương Hồ Chí Minh (theo Quyết định số 336/QĐ/CTN ngày 25/3/2008);
- Huân chương Độc lập hạng Nhất (theo Quyết định số 07/KT/CT ngày 05/01/1999);
- Cờ thi đua, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và nhiều Bằng khen của các Ban, Bộ, ngành, cơ quan Trung ương.
- Bằng khen của Ban Đối ngoại Trung ương tặng cho Liên hiệp Hội Việt Nam trong 06 năm liên tiếp từ năm 2016-2021.
- Bằng khen cho Đoàn TNCS HCM Liên hiệp Hội Việt Nam đã có thành tích xuất sắc trong công tác đoàn và phong trào thanh niên năm 2013 theo Quyết định số 32/QĐ/ĐTNK ngày 09/01/2014 của Đoàn khối các cơ quan Trung ương.
- Nhiều lãnh đạo Liên hiệp Hội Việt Nam qua các thời kỳ đã được trao tặng các danh hiệu cao quý: Cố GS.VS. Vũ Tuyên Hoàng, nguyên Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam được truy tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới, nhiều lãnh đạo Liên hiệp Hội Việt Nam được trao tặng Huân chương Độc lập, Huân chương Lao động và nhiều phần thưởng cao quý khác.
PGS.TS. Nguyễn Văn Đức