Theo thông tin từ cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) gần đây dịch bệnh Cúm A trên người có xu hướng bùng phát mạnh tại một số tỉnh phía Nam, Đông Nam của Trung Quốc, trong đó hai tỉnh Vân Nam và Quảng Tây giáp với Việt Nam cũng đã ghi nhận trường hợp mắc bệnh. Các chuyên gia khuyến cáo nguy cơ dịch bệnh cúm A/H7N9 xâm nhập vào Việt Nam trong giai đoạn này là rất cao nếu không có biện pháp kiểm soát chặt chẽ ngay từ cơ sở. Mặt khác chủng vi rút Cúm A/H7N9 vẫn luôn nguy hiểm ở chỗ chỉ mang trùng trên gia cầm nhưng lại không gây chết gà nên rất khó phát hiện. Trong khi đó nếu người ăn phải gia cầm sống và tiếp súc với gia cầm mang bệnh lai bị lây nhiễm vi rút cúm A/H7N9 và gây tử vong cho người. Hơn nữa đến nay chưa có vác xin phòng bệnh với chủng viruts cúm này trên gia cầm và người.
Hà Nội hiện có tổng đàn gia cấm lớn đứng đầu cả nước với gần 28 triệu con lại có 02 chợ đầu mối gia cầm lớn là chợ Hà Vĩ (Thường Tín) và chợ Hải Bối (Đông Anh). Riêng chợ đầu mối Hà Vĩ có số lượng gia cầm vận chuyển tiêu thụ tại chợ trung bình từ 40 đến 60 tấn gia cầm/ngày đêm (khoảng 20 ngàn đến 30 ngàn con), trung bình mỗi tháng khoảng 700 ngàn con, mỗi năm khoảng 8 triệu con gia cầm. Nguồn gốc gia cầm về chợ chủ yếu là ở các tỉnh phía Bắc như Hà Nội, Bắc Giang, Lạng Sơn, Phú Thọ, Hà Nam, Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên và từ một số tỉnh miền Nam ra như Bình Định, Bình Dương, Bình Phước,TP HCM, Long An, Vĩnh Long, …chợ Hài Bối có số lượng tiêu thụ gia cầm khoảng trên 3000 con/ngày đêm nhưng lại có 19 hộ giết mổ trực tiếp gà sống ngay tại khu vực chợ, bình quân giết mổ khoảng trên 2000 con/ngày. Bên cạnh đó Hà Nội hiện có rất nhiều vùng chăn nuôi gia cầm thủy cầm lớn như khu vực chăn nuôi gà Đồi ở Nam Sơn (huyện Sóc Sơn), Thụy An (Ba Vì), khu vực chăn nuôi gia cầm ở huyện Chương Mỹ (khoảng 4,7 triệu con) tập trung ở một số xã như Thủy Xuân Tiên, Hoàng văn Thụ. Chăn nuôi thủy cầm (vịt, ngan) thuộc huyện Ứng Hòa (khoảng hơn 1 triệu con).
`Với thực trang trên thì nguy cơ bùng phát dịch cúm gia cầm tại Hà Nội là quá cao trong khi đó Hà Nội là Trung tâm văn hóa, chính trị của cả nước, hàng ngày có khoảng 10 triệu người học tập và sinh sống. Từ đầu năm 2017 đến nay với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền và cả hệ thống chính trị, Hà Nội đã ngăn chặn được dịch bệnh trên gia súc gia cầm, không để dịch lớn xảy ra. Đặc biệt đã thực hiện đồng bộ các giải pháp về tuyên truyền, kiểm dịch kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y, giám sát dịch bệnh từ mọi nơi về Hà Nội nên không để dịch cúm A/H7N9 xảy ra trên người và gia cầm. Tuy nhiên nếu có tư tưởng chủ quan lơ là thì không tránh được mối nguy hiểm bùng phát dịch bệnh cúm A trên người và gia cầm.
Một số giải pháp mà TP Hà Nội đã và đang tập trung thực hiện trong thời gian tới đó là:
Tiếp tục thực hiện nghiêm các nội dung của Chỉ thị số 427/CĐ-TTg ngày 27/3/2017 của Thủ tướng Chính Phủ, Công điện số 03/CT-UBND ngày 22/02/2017 và Kế hoạch số 65/KH-UBND ngày 15/3/2017 của UBND Thành phố về Hành động ứng phó khẩn cấp với vi rút cúm gia cầm A/H7N9 và các chủng vi rút cúm gia cầm khác trên địa bàn thành phố Hà Nội;
Một số giải pháp cụ thể là tăng cường quản lý, giám sát chặt tình hình dịch bệnh, phát hiện sớm ổ dịch và bao vây, khống chế, xử lý ổ dịch kịp thời; kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh, giết mổ gia cầm và sản phẩm gia cầm; nghiêm cấm việc chăn nuôi, buôn bán, giết mổ gia cầm, sản phẩm gia cầm nghi bệnh, không rõ nguồn gốc. Điều tra, ngăn chặn và triệt phá các đường dây, tụ điểm kinh doanh gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu, không rõ nguồn gốc, không qua kiểm dịch. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định.
.jpg)
Cán bộ thú y tiêm phòng vác xin Cúm gia cầm H5N1 trên địa bàn thành phố
Tuyên truyền các biện pháp phòng chống cúm gia cầm để mọi người mọi nhà hiểu rõ cùng nhau góp sức và chung tay phòng chống dịch bệnh. Yêu cầu các tổ chức, cá nhân chăn nuôi, vận chuyển, giết mổ, kinh doanh, tiêu thụ gia cầm, sản phẩm gia cầm thực hiện nghiêm quy định phòng, chống dịch theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn Thú y và Y tế. Thực hiện tốt việc chia sẻ thông tin, giám sát dịch bệnh trên đàn gia cầm và cộng đồng dân cư. Khuyến khích các cơ sở chăn nuôi phát triển chăn nuôi theo hướng khép kín, an toàn sinh học và xây dựng cơ sở an toàn dịch đối với bệnh cúm gia cầm. Kiểm tra, rà soát, giám sát công tác tiêm phòng cho đàn gia cầm trên địa bàn; yêu cầu người chăn nuôi thực hiện tiêm phòng bắt buộc vắc xin cúm gia cầm theo quy định của Luật Thú y. Đồng thời thực hiện việc tốt việc vệ sinh cơ giới, tổng tẩy uế môi trường trên địa bàn, đây là giải pháp hữu hiệu vừa phòng chống dịch cúm A/H7N9 vừa làm sạch môi trường phòng chống dịch bệnh trên người và vật nuôi nói chung, làm lành mạnh môi trường sống.
Với ngành Thú y thực hiện tốt việc kiểm tra, hướng dẫn kỹ thuật về phòng, chống dịch bệnh cúm gia cầm đến các huyện, thị xã, các cơ sở chăn nuôi, sơ chế, chế biến sản phẩm gia cầm trên địa bàn. Chuẩn bị đầy đủ vacxin, vật tư, hóa chất để cung ứng kịp thời khi có dịch bệnh phát sinh. Chủ động, tăng cường giám sát tình hình dịch bệnh trên đàn gia cầm đối với các tổ chức, cá nhân chăn nuôi, giết mổ, sản xuất giống, các chợ kinh doanh gia cầm và sản phẩm gia cầm. Nhất là tại các chợ đầu mối như chợ Hà Vĩ, chợ Hải Bối, các chợ dân sinh có buôn bán gia cầm sống. Phối hợp với UBND các quận, huyện, thị xã, các ban, ngành, đoàn thể: Công an, Quản lý thị trường, Y tế, cơ quan truyền thông báo đài của Trung ương và Hà Nội để tăng cường tuyên truyền phòng chống cúm gia cầm; kiểm tra, giám sát các hoạt động vận chuyển, kinh doanh, giết mổ, sơ chế, chế biến gia cầm, sản phẩm gia cầm; điều tra, ngăn chặn và triệt phá các đường dây, tụ điểm kinh doanh gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu, không rõ nguồn gốc, không qua kiểm dịch. Kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định. Chủ động triển khai các hoạt động giám sát lưu hành vi rút cúm gia cầm trên địa bàn thành phố; Phối hợp, chia sẻ thông tin về công tác kiểm dịch, phòng, chống dịch bệnh giữa Hà Nội và các tỉnh, thành, nhất là đối với 24 tỉnh thành đã ký kết với Hà Nội triển khai kế hoạch phòng chống dịch bệnh năm 2017; Tăng cường phối hợp giữa ngành Thú y, Y tế trong phòng, chống dịch cúm A/H7N9 trên gia cầm và trên người theo đúng chỉ đạo của Thành phố.
Hơn lúc nào hết, điều quan trọng hơn là phải có sự đồng thuận của người tiêu dùng, người kinh doanh, buôn bán sản phẩm gia cầm hãy chung tay cùng cộng động để chủ động phòng chống dịch bệnh. Hãy cùng nhau sử dụng sản phẩm rõ nguồn gốc, nói không với việc sử dụng “tiết canh gia câm”, nói không với sử dụng sản phẩm gia cầm “tái, gỏi, nem chạo” nói không với sản phẩm gia cầm “không rõ nguồn gốc”. Thực hiện và áp dụng tốt việc ăn chín uống sôi, cùng nhau lên tiếng, kịch liệt phản đối và sẵn sàng tố giác đối với những hành vi gian rối trong kinh doanh buôn bán gia cầm nhập lậu, gia cầm không rõ nguồn gốc có như vậy sẽ tạo được sự đồng thuận cao trong cả xã hội. Để cùng nhau không lơ là chủ quan với công tác phòng chống dịch cúm A/H7N9 và các chủng vi rút cúm khác trên địa bàn. Đây cũng chính là thông điệp trong thời gian tới để các cấp, các ngành và người dân chủ động phòng chống dịch bệnh trên người và trên gia súc gia cầm góp phần đảm bảo an sinh xã hội./.
Nguyễn Ngọc Sơn
Phó chi cục trưởng – Chi cục Thú y Hà Nội